Αμερικανική σπουδή για κλείσιμο του κυπριακού λόγω υποθαλάσσιων κοιτασμάτων

  Κώστας Μπετινάκης

Δραματικές εξελίξεις αναμένονται στο Κυπριακό τις επόμενες ημέρες, καθώς εντείνονται οι προσπάθειες των αμερικάνων να επιβάλουν την λύση που έχουν προγραμματίσει με το σχέδιο «Νούλαντ», (της βοηθού υπουργού Εξωτερικών που το πρωτοπαρουσίασε).
   Στο σκηνικό που διαμορφώνεται σημαντικό ρόλο παίζει και η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστήριου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) που επέβαλε χρηματική ποινή - μαμούθ, (ύψους 90 εκατ. Ευρώ) στην Τουρκία για την εισβολή της στην Κύπρο το 1974 και την επακόλουθη διχοτόμηση της Μεγαλονήσου και τα εν γένει δεινά που προκάλεσε.

 Ιδιαίτερης νομικής και πολιτικής σημασίας αποτελεί η απόφαση που έλαβε χθες το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επιδικάζοντας αποζημιώσεις για τις παραβιάσεις της Τουρκίας εις βάρος των Ελληνοκύπριων αγνοουμένων και εγκλωβισμένων.

  Σύμφωνα με την απόφαση, η Τουρκία είναι υποχρεωμένη να καταβάλει το ποσό στην αιτήτρια χώρα εντός τριμήνου, ενώ υποχρεούται η Κυπριακή Δημοκρατία να διανέμει τα ποσά προς τους δικαιούχους που έχουν υποστεί την ηθική βλάβη, δηλαδή στους συγγενείς των αγνοουμένων και στους εγκλωβισμένους, εντός περιόδου 18 μηνών αφ’ ότου τα παραλάβει.

«Στερείται νομικού υπόβαθρου η απόφαση του ΕΔΑΔ», αναφέρει σε ανακοίνωσή του το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών, επισημαίνοντας ωστόσο ότι η απόφαση αυτή δεν θα επηρεάσει την αποφασιστικότητα της Τουρκίας για λύση του Κυπριακού.

  Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου ισχυρίστηκε ότι «στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου η ποινή δεν δεσμεύει την χώρα του».

  Αυτό όμως θα φανεί αν η τουρκική κυβέρνηση κατορθώσει να αντέξει σε διεθνείς πιέσεις –αν φυσικά αυτές εφαρμοστούν... Άλλωστε, ουδέποτε εφαρμόστηκαν οι αποφάσεις του ΟΗΕ πουα παιτούσαν «άμεση αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων κατοχής»

  Η απόφαση του ευρωπαϊκού δικαστηρίου, φανερώνει μια έμμεση προσπάθεια της ΕΕ να δηλώσει «παρούσα» στις εξελίξεις που διαδραματίζονται για επίλυση του Κυπριακού, όπου τον πρώτο ρόλο παίζουν οι ΗΠΑ.

  Στο πλαίσιο της διαδικασίας επίσπευσης της «επίλυσης» εντάσσεται και το προγραμματισμένο ταξίδι του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στην Κύπρο, στις  21-23 Μαϊου.

Το κερασάκι που κομίζει ο Μπάιντεν στο χαρτοφυλάκιό του, είναι η χρηματοδότηση του σχεδίου ανασυγκρότησης (master plan) της ευρύτερης της Αμμοχώστου, συμπεριλαμβανομένης και της κλειστής περιοχής της - (Βαρόσι)- υποστηρίζουν καλά ενημερωμένοι κύκλοι στη Λευκωσία.

 Οι ίδιες πηγές αποκαλύπτουν πως η συμφωνία έχει σχεδόν κλείσει, παρόλο που ουδένα από τα εμπλεκόμενα μέρη την επιβεβαιώνει.

Ενα από τα ζητήματα που δεν διευκρινίζονται ακόμη, είναι το πώς θα διατυπώνεται η προοπτική της επιστροφής της «κλειστής περιοχής»  υπό τη διοίκηση των Ηνωμένων Εθνών, όπως επιθυμεί η ελληνοκυπριακή πλευρά.

  Αγκάθι στην επίσκεψη Μπάιντεν, παραμένει η πρόθεση του αμερικάνου αντιπροέδρου να επισκεφθεί τα κατεχόμενα. Οι Αμερικανοί για την ώρα διαβεβαιώνουν  - για να χρυσώσουν το χάπι-  ότι έχουν απαιτήσει στο χώρο που θα γίνει η συνάντηση Ερογλου - Μπάιντεν να μην υπάρχουν σύμβολα του ψευδοκράτους.
Το θέμα της Αμμοχώστου και της επίσκεψης Μπάιντεν συζητήθηκε και στη συνάντηση που είχαν το πρωί της Τρίτης στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ οι Υπουργοί Εξωτερικών της Κύπρου και των ΗΠΑ Ιωάννης Κασουλίδης και Τζον Κέρι.

 Η συνάντηση διήρκεσε 40 λεπτά και κάλυψε τις εξελίξεις στο Κυπριακό, διμερή ζητήματα και θέματα της περιοχής, ενώ για τους αμερικανούς το πρώτο θέμα ήταν η Αμμόχωστος κι άλλα Μέτρα Οικοδόμηση Εμπιστοσύνης, ανάμεσα στις δύο κοινότητες.
  Ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών εξέφρασε την ελπίδα να επισκεφθεί την Κύπρο και πιθανώς την Αθήνα στις επόμενες εβδομάδες, ή σε λίγους μήνες.

 Γιατί όμως αυτός ο αμερικανικός ζήλος για «επίλυση του προβλήματος»;

Όπως είπε ο κ. Κέρι «υπάρχουν νέες οικονομικές ευκαιρίες στον ενεργειακό τομέα, ο οποίος  κινείται στην Κύπρο» την οποία  αποκάλεσε «στρατηγικό εταίρο». Ο Τζον Κέρι είπε πως «συνομιλούμε και εργαζόμαστε πάνω στο θέμα, προσπαθώντας για την εξεύρεση ειρήνης στη νήσο, ως μία διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία». Αυτό ακριβώς που πρόβλεπε το σχέδιο Ανάν, και επιθυμούν οι Τούρκοι. Την χαλαρή ομοσπονδία δηλαδή με δύο συνιστώντα κράτη και όχι ένα.

  Για το θέμα των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), που όπως είπε συζήτησαν με τον Τζον Κέρι, η μεγάλη εικόνα τους παραμένει ζωντανή κι ενδιαφέρουσα. «Μπορεί να ληφθούν αποφάσεις αυτή την εβδομάδα και την επόμενη για τα πρώτα μικρά βήματα, αλλά αυτά θα είναι τα πρώτα μικρά βήματα». Απαντώντας σε ερώτηση για τις δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων ότι η Τουρκία δεν θα πληρώσει την αποζημίωση 90 εκ. ευρώ που επιδίκασε το ΕΔΑΔ, είπε ότι «αυτό δεν παύει να δίδει την υποχρέωση στην επιτροπή αναπληρωτών υπουργών να μεριμνήσει για την εφαρμογή των αποφάσεων». 

Είπε πως η Τουρκία θα πρέπει να δώσει εξηγήσεις στην επιτροπή των Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης και θα έχει και πάλι να αντιμετωπίσει τις συνέπειες. «Μην ξεχνάτε ότι σε ό,τι αφορά στις αποζημιώσεις που επιδικάστηκαν, σ’ αυτές θα τρέχει τόκος μέχρι την ημέρα εκείνη που θα τις πληρώσουν. Πάντως τις αποζημιώσεις θα τις πληρώσουν».

Σημείωση στυξ: Για ιστορικούς λόγους παραθέτουμε την σύνθεση του Δικαστηρίου:

Grand Chamber judgment on the question οf just satisfaction in the Cyprus v. Turkey case
 Judgment was given by the Grand Chamber of 17 judges, composed

As follows:

Josep Casadevall (Andorra), President,

Françoise Tulkens (Belgium),

Guido Raimondi (Italy),

Nina Vajić (Croatia),

Mark Villiger (Liechtenstein),

Corneliu Bîrsan (Romania),

Boštjan M. Zupančič (Slovenia),

Alvina Gyulumyan (Armenia),

David Thór Björgvinsson (Iceland),

George Nicolaou (Cyprus),

András Sajó (Hungary),

Mirjana Lazarova Trajkovska  (“the former Yugoslav Republic of Macedonia”),

Ledi Bianku (Albania),

Ann Power-Forde (Ireland),

Işıl Karakaş (Turkey),

Nebojša Vučinić (Montenegro),

Paulo Pinto de Albuquerque (Portugal),

And also Michael O’Boyle, Deputy Registrar.

ΑΠΟ styx.gr