ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΠΕΙ Ο ΠΟΙΗΤΗΣ;

Πολλές φορές διαβάζεις βιβλία ή ποιήματα, βλέπεις ταινίες, παρατηρείς πίνακες που μπορεί να μην κατάλαβες τι μήνυμα θέλουν να περάσουν, “τι θέλει να πει ο καλλιτέχνης” κτλ. Στέκεσαι αποσβολωμένος στο τι υψηλό νόημα εσύ, ο κοινός θνητός δεν μπορείς να πιάσεις. Υψηλή “κουλτούρα” και διανόηση που αυτάρεσκα χαϊδεύει την ματαιοδοξία του δημιουργού που παριστάνει τον εκπρόσωπο της avant garde.

Πολλές φορές εκθέσεις τύπου Bienalle παρουσιάζουν μια κουλτούρα για την κουλτούρα, σχεδόν αυτοαναφορικές και έξω από τον πραγματικό προβληματισμό. Φυσικά η Τέχνη δεν είναι τσιφτετέλι για να δίνει μασημένη τροφή. Ωστόσο ακόμα και η ψυχαναγκαστική μελέτη της στα πλαίσια π.χ. της σχολικής εκπαίδευσης, απονεκρώνει τα αισθητήρια για να την αντιληφθούμε.

Αν χρειαζόμαστε κριτικούς, οδηγούς κ.ο.κ για να μας εξηγήσουν τι βλέπουν τα μάτια μας και τι ακούνε τ’ αυτιά μας, τότε δεν είναι απαραίτητα πρόβλημα παιδείας (όχι ότι αποκλείεται βεβαίως ανά περίπτωση). Αναλύσεις χωρίς συναίσθημα και ψυχαναγκαστικοί έπαινοι σε πράγματα που δεν καταλαβαίνουμε, δεν μας κάνουν φιλότεχνους, ούτε καλλιεργημένους. Και αλίμονο σε όποιον παρουσιάζεται ως τάχα μου το στόμα του ποιητή ή η ματιά του ζωγράφου για να μας πει τι ο ίδιος ο καλλιτέχνης ήθελε να μας πει. Πού ξέρει ο κάθε κριτικός γιατί γράφτηκε το Χ ποίημα ή τι μελωδία έπαιζε στο μυαλό του συνθέτη; Φαντάζομαι δεν μίλησε ποτέ με τον δημιουργό, ούτε είναι νόμιμος αντιπρόσωπός του.

Κάποιοι αρέσκονται να έχουν τον ρόλο του intellectual, να κοιτάνε με απαξιωτικό ύφος όσους δεν αντιλαμβάνονται ότι εκείνοι έφαγαν τα χρόνια τους σε εκθέσεις και φεστιβάλ για να ερμηνεύουν αυτά που οι λούμπεν και οι μπας-κλας (sic) δεν μπορούν. Από την άλλη κοιτάς αναγεννησιακούς πίνακες και διαπιστώνεις πως η ομορφιά είναι κατανοητή σε όλους. Οι κρυφές ερμηνείες και τα σύμβολα δεν ανήκουν σε κάποια ανώτερη ράτσα, αλλά στον ίδιο τον καλλιτέχνη που τα χρησιμοποίησε. Βέβαια αρκεί όντως να υπάρχει κάποιο υπόβαθρο κι όχι μια δήθεν ελιτίστικη αλαζονεία, κενή κάθε ουσίας.

Για μένα το πρόβλημα δεν είναι η “νέα Τέχνη” με τον επιτηδευμένο αέρα του εναλλακτικού, αλλά οι διάφοροι κύκλοι που την προωθούν ως “Την Τέχνη”. Εκείνους που αναζητούν εξηγήσεις για την κουλτούρα τους. Δεν υπάρχει αστυνομία “τέχνης” και ευτυχώς ούτε και σκέψης. Άρα δεν χρειάζεται να πετιούνται στο πυρ το εξώτερον των απαίδευτων, όσοι δεν προσκυνούν την “κουλτούρα”. Άλλο το δημιούργημα κι άλλο το να μιλάς γι’ αυτό. Η με το ζόρι κεφαλαιοποίηση μιας καλλιτεχνικής αξίας πάντα κρύβει συμφέρον ή απλά κόμπλεξ έναντι των “απαίδευτων”. Δεν χρειάζεται να πασχίζεις για κάποιο νόημα εκεί που δεν υπάρχει νόημα. Εξάλλου η δημιουργία και δη η καλλιτεχνική μπορεί απλά να στοχεύει στην εξωτερίκευση των όσων νιώθει ο δημιουργός και πέρα τούτου, ουδέν.

Δεν χρειάζονται ταμπέλες στην τέχνη ή σκυθρωποί θεματοφύλακές της. Η προσωπική έκφραση δεν μπαίνει σε καλούπια και σημασία έχει ο καθένας να βρίσκει το δικό του μονοπάτι ή δίοδο. Το πως νοηματοδοτεί κανείς το τι λαμβάνει ως μήνυμα είναι καθαρά προσωπική υπόθεση. Αν σ’ αρέσει η νέα ταινία του Batman έναντι κάποιου installation, μην νιώθεις ενοχές. Δεν μας αρέσει κάτι επειδή πρέπει.

ΑΠΟ unfucker.wordpress.com